Stary Fordon, miasto trzech kultur

Stary Fordon to bydgoskie osiedle które do 1973 r. było miastem.
Wzdłuż głównych ulic Bydgoskiej i Sikorskiego stoją dwie świątynie, katolicka i dawna ewangelicka oraz synagoga. Przez pół wieku sąsiadowali ze sobą Polacy, Niemcy i Żydzi. Wspólną historię przerwała wojna. Wróciliśmy do tej opowieści podczas spotkania z regionalistą, przewodnikiem i wiceprezesem Stowarzyszenia Miłośników Starego Fordonu, Damianem Rączką. W sierpniu 2015 r. z dna Wisły członkowie stowarzyszenia wydobyli nagrobki z ewangelickiego cmentarza. Dwa lata później w ramach projektu Jedno Miasto Trzy Kultury w parku gdzie jest nekropolia powstało pierwsze i do tej pory jedyne w Bydgoszczy lapidarium.
Spotkanie z historią trójkulturowego  Fordonu objęło prelekcję połączoną z wizualizacją, podczas której zostały przedstawione pocztówki i zdjęcia miasta. Omówieni zostli istotni dla Fordonu mieszkańcy, jak Otto Rutzen, ostatni pastor kościoła św. Jana, Carl Neufeld, podróżnik, kupiec i szpieg oraz Albert Medzeg przemysłowiec, właściciel największej w regionie cegielni.
Kolejnym etapem spotkania była wycieczka ulicami Starego Fordonu która wiodła od Rynku, obok apteki należącej do familii Rosenow, do dawnego kościoła ewangelickiego św. Jana. Następnie odwiedziliśmy cmentarz ewangelicki z lapidarium i młyn rodziny Zittlau. Trasa spaceru prowadziła nabrzeżem wzdłuż więzienia gdzie znajduje się mural z historią Fordonu. Jedną z postaci uwiecznionych na ścianach budynku administracji jest pastor Otto Rutzen. Ostatnim etapem było odwiedzenie synagogi i nawiązanie do bogatej historii Żydów, którzy w czasie zaborów całkowicie zasymilowali się z Niemcami.

zdjęcia: Józef Zdolski
text: Damian Rączka