Unikatowe militaria

Robi wrażenie samo wejście na teren największej fabryki zbrojeniowej Trzeciei Rzeszy w Europie, czyli Dynamit- Aktien Gesellschaft, w skrócie DAG, ulokowanej na obrzeżach Bydgoszczy. Poświadczały to emocje uczestników wycieczki TMN przed którymi, na samym początku, zarysowały się fragmenty olbrzymich bloków hal produkcyjnych. Poznawanie historii miasta, szczególnie dziejów przemysłu, jest wpisane w program mniejszości. Tym razem zaczęło się od … Nobla. Portrety wynalazcy dynamitu i jego rodziny witają bowiem zwiedzających. Do wyobraźni trafiły potem zarówno liczne eksponaty jak i bogaty materiał dokumentalny.

Niewątpliwą atrakcję stanowi replika ciężkiego karabinu maszynowego Brownig wz.30. Ale także zachowane naczynia laboratoryjne, elementy uzbrojenia i ausweisy. Przeszłość zakładu zbrojeniowego wycieczkowicze poznawali przez archiwalne filmy, fotografie i dokumenty. Uwagę członków TMN przykuła informacja o nowoczesnych rozwiązaniach konstrukcyjnych w halach produkujących niebezpieczne materiały. Do budynków szczególnie zagrożonych wybuchem wprowadzano tzw. ściany wydmuchowe – lekkie konstrukcje drewniano-szklane, których zadaniem było przejęcie fali uderzeniowej w razie w razie wybuchu.  Dla pracowników przewidziane były tzw. tunele ucieczkowe.

Niewielu ze zwiedzających miało świadomość o wyjątkowej randze Exploseum, tego unikalnego na skalę światową przykładu architektury przemysłowej zachowanej w praktycznie niezmienionym kształcie od czasów II wojny światowej. Dlatego zadowolenie z rajdu po fabrycznych halach dorównywało tym emocjom.

autor: Zygfryd Szukaj
zdjęcia: Józef Zdolski